هپاتیت «آ » شایع ترین نوع ویروس در کودکان است به طوری که تقریبا 100 درصد کودکان زیر 10 سال به این ویروس مبتلا می‌شوند. هپاتیت A خود را به صورت اسهال، بی‌قراری و خستگی در کودک نشان می‌دهد ولی چون این علایم خفیف است تنها با آزمایش خون می‌توان به وجود ویروس این هپاتیت در بدن پی برد. هپاتیت A نیازی به درمان ندارد و چه علامت داشته باشد و چه علامت نداشته باشد خود به خود بهبود می‌یابد.

 

تعریف بیماری هپاتیت  آ  (A )

هپاتیت A یک عفونت ویروسی کبدی است که باعث ایجاد تورم در کبد می‌شود و آن را از کار صحیح باز می‌دارد.

عامل هپاتیت A  

ویروس است که به وسیله مدفوع از بدن شخص آلوده دفع می‌شود و باعث آلودگی آب آشامیدنی و غذا می‌شود. این نوع هپاتیت توسط یک ویروس شدیدا آلوده کننده و مسری ایجاد می‌شود و از طریق تماس‌های نزدیک قابل انتقال است.

راه‌های انتقال

عمده‌ترین راه انتقال آن از طریق دهانی مدفوعی می‌باشد یعنی در مناطقی که بهداشت رعایت نشده و پس از دستشویی، دست‌ها با آب و صابون شسته نمی‌شود و با همان دست غذا خورده می‌شود، این ویروس به راحتی انتقال می‌یابد.

همچنین در اثر آب، غذاها و شیر آلوده و همچنین در اثر خوردن صدف و گوشت نپخته ماهی یا غذاهایی که به وسیله اشخاص مبتلا طبخ می‌شوند انتقال می‌یابد.

علایم بیماری

افراد مبتلا به هپاتیت همیشه تمامی علایم بیماری را نشان نمی‌دهند. برای مثال اکثر کودکان هیچ نشانه‌ای از آلودگی ندارند. در حالی که در نوجوانان و بزرگسالان علایم بیماری دیده می‌شود.

علایم بیماری عبارتند از: زردی پوست و سفیده چشم ها، احساس خستگی و کوفتگی، درد در ناحیه بالا و طرف راست شکم، کاهش اشتها و وزن، تب، تهوع، اسهال، استفراغ، درد مفاصل، تیره شدن رنگ ادرار و بی رنگ شدن مدفوع.

هپاتیت A باعث افزایش میزان آنزیم‌های کبدی می‌شود، فعالیت دستگاه ایمنی بدن افزایش می‌یابد. علایم بیماری 4 - 2 هفته بعد از شروع آلودگی بروز می‌کند. بهترین راه تشخیص بیماری، آزمایش خون است.

نکته قابل ذکر این است که هپاتیت A به هیچ نوع درمان دارویی احتیاج ندارد.

 درمان

در زمانی که علائم بیماری و زردی بروز کرد فرد فقط باید استراحت کند تا ویروس توسط دفاع سیستم ایمنی بدن مهار شود و به تدریج التهاب کبدی به وضعیت سابق برگردد. اگر شخص اسهال و استفراغ دارد می‌تواند از مایعات استفاده کند. اگر چه بهترین راه مراجعه به پزشک است.

هپاتیت A خیلی خطرناک نیست و در 99 درصد موارد بعد از یک یا دو هفته کودک مبتلا خود به خود و بدون نیاز به دارو و درمان بهبود پیدا می‌کند.تنها در یک دهم درصد یعنی به احتمال یک در هزار مورد ویروس هپاتیت A شکلی پیدا می‌کند که می‌تواند کشنده باشد به همین علت توجه به آن دارای اهمیت است.

چگونگی پیشگیری از بیماری

 بهترین راه واکسیناسیون است. دو نوع واکسن برای این بیماری وجود دارد. اثرات جانبی این واکسن‌ها خیلی خفیف است و علایمی شبیه سرماخوردگی و درد در ناحیه واکسن می‌باشد.

از راه‌های زیر می‌توانید از خود و دیگران در برابر هپاتیت A محافظت کنید:

- میوه‌ها و سبزیجات را قبل از مصرف ضد عفونی کنید.

- وسایل بیمار را نیز ضد عفونی کنید.

- باید در دفع بهداشتی فاضلاب جهت جلوگیری از آلودگی آب، میوه ها، سبزیجات و خوراکی‌ها دقت شود.

- پس از توالت و قبل از پخت غذا یا قبل از غذا خوردن دست‌های خود را بشویید.

- اگر مجبور به دست زدن به مدفوع دیگران هستید از دستکش استفاده کنید. پس از آن نیز دست‌های خود را بشویید.

- وقتی به کشور دیگری مسافرت می‌کنید از آب‌های بطری بنوشید.

- از قطعات یخ غیر بهداشتی استفاده نکنید.

- و میوه و سبزی را در آب فراوان بشویید.

«فاطمه عسکری»

«مسئول آموزش ارتقاء سلامت در مرکز آموزشی درمانی شهید آیت الله دستغیب»