مزایای  تغذیه با شیر مادر

·         شیر مادر بهترین و کامل ترین غذا در شش ماه اول زندگی است که کودکان را در برابر عفونتهای تنفسی – اسهال و دیگر بیماریهای خطرناک محافظت می‌کند.

·    میزان آهن شیر خشک که از شیر گاو گرفته میشود، بیشتر از شیر مادر است ولی جذب آن در روده کوچک کمتر می‌باشد.

·    آهن شیر مادر کمتر ولی جذب آن به دلیل ویتامین سی و لاکتالوز موجود در شیر مادر بیشتر است و کودک کمتر دچار کم خونی می‌گردد.

·    شیر مادر زود هضم است پس کودک تقاضای بیشتری برای خوردن دارد. اما شیر خشک دیر هضم است و کودک را چند ساعت سیر نگه می‌دارد.

·    مواد مغذی موجود در شیر مادربا تغییر سن کودک تغییر میکند ولی در شیر خشک در طول دو سال شیرخوارگی تغییری ندارد.

 اهمیت تغذیه انحصاری با شیر مادر

·    تغذیه انحصاری با شیر مادر تمام مواد مغذی و مایعاتی که شیرخوار برای رشد و تکامل در شش ماهه اول نیاز دارد تامین می کند این به معنی 180 روزگی یا 26 هفتگی یا پایان شش ماهگی است و این شروع شش ماهگی  نیست .

·    تغذیه انحصاری با شیر مادر به معنی عدم تجویز هر نوع غذا یا نوشیدنی به جای شیر مادر است.

·     ویتامین مواد معدنی یا دارو را میتوان با تجویز پزشکی داد.

·     اکثر شیرخوارانی که تغذیه انحصاری با شیر مادر دارند حداقل 8 تا 12 بار در شبانه روز شیر می خورند که شامل تغذیه شبانه هم میشود.

·     راه تشخیص کافی بودن شیر مادر منحنی رشد و میزان دفع ادرار و مدفوع در طول روز می‌باشد.

مزایای تغذیه با شیر مادر برای کودک

·         آغوز یا شیر روزهای اول حاوی مواد مغذی و عوامل ایمنی است که باعث مصونیت و محافظت نوزاد در برابر عفونت‌ها می‌شود .

·         تأمین کننده نیاز غذایی متناسب با قدرت هضم و گوارش کودک به طور کامل می‌باشد.

·         رابطه عاطفی قوی بین مادر و شیرخوار برقرار میکند.

·         از افزایش کلسترول و فشار خون و بیماریهای قلبی و کلیوی در بزرگسالی جلوگیری می‌کند.

مزایای شیر دهی برای مادر

·         از بین رفتن اضافه وزن مادر به طور سریع.

·         رحم و سینه ها سریع‌تر به حالت اولیه بر می‌گردند.

·         احتمال سرطان پستان و تخمدان، پوکی استخوان، کم خونی، دیابت و ام اس در مادران شیرده کمتر است .

·         ترشح اکسی توسین باعث افزایش ترشح شیر و شادابی مادر می‌شود.

راه اطمینان یافتن از میزان کفایت شیر برای تغذیه

·         نوزاد شیرخوار هوشیار و فعال است و حداقل 8 بار در شبانه روز شیر می خورد

·         در ساعاتی از شبانه روز آرامش می گیرد و به خواب میرود

·          شیرخوار در شبانه روز 6 بار یا بیشتر ادرار میکند و در شبانه روز دو بار یا بیشتر دفع مدفوع دارد

·          بهترین راه برای تشخیص کافی بودن شیر مادر کنترل افزایش وزن شیرخوار مطابق با منحنی رشد است

نحوه نگهداری شیر مادر

شیر دوشیده شده را می‌توان :

·         6الی 8 ساعت در دمای اتاق و محل خنک نگهداری کرد.

·         تا 48 ساعت در یخچال نگهداری کرد.

·         تا دو هفته در جایخی نگهداری کرد.

·         تا سه ماه در فریزرهای خانگی نگهداری کرد.

·         تا شش ماه در فریزر صنعتی نگهداری کرد.

نحوه در آغوش گرفتن کودک در زمان شیر دهی 

1.مادر هنگام شیر دادن باید در وضعیت راحتی قرار گیرد و میتواند به پشت بخوابد روی صندلی زمین و یا تخته نشیند از چند بالشت عنوان تکیه گاه استفاده کند تا هنگام شیر دادن خسته نشده و دچار کمردرد و پشت نشود .

2.شانه نوزاد روی خم ارنج و سرش روی بازوی مادر قرار گیرد صورت  مقابل پستان مادر و سر بدنش در یک امتداد باشد دست نوزاد که در تماس با بدن مادر در به روی مادر قرار گرفته و در بین بدن نوزاد و مادر نباشد و بالاخره نشیمنگاه  با دست مادر حمایت شود . سر و تنه در یک راستا و امتداد باشد.

3.بهتر است لباس مادر و نوزاد کم باشد تا تماس بدن مادر و نوزاد بهتر برقرار شود در صورت امکان تماس پوست با پوست هنگام شیر دادن مناسب تر است مادر میتواند از دست دیگرش استفاده کند تا بتواند پستان را در دهان نوزاد نگه دارد به گونه‌ای که چهار انگشت زیرو شست در بالای پستان قرار دهد. حمایت سر و تنه و اگر نوزاد است حمایت تمام بدن او انجام شود.

4. نوزاد نوک پستان و قسمت بیشتر هاله اطراف را که مخازن شیری در پشت آن قرار دارند در دهان بگیرد به نحوی که پستان مادر بین کام و زبانش که به حالت تعلیق درآمده است قرار گیرد و نوزاد می‌تواند با آرواره هایش بر مخازن شیر فشار وارد نماید حرکات موجی شکلی که از جلوی زبان به طرف عقب آن جریان می یابد باعث دوشیده شدن شیر به داخل دهان نوزاد شده و شیر مکیده شده وارد حلق و سپس مری نوزاد می شود.

«فاطمه عسکری»